wat is een tender?
Een tender is een inkoopprocedure. Een opdrachtgever roept publiekelijk kandidaat-opdrachtnemers op een offerte uit te brengen voor een product of dienst. Zo’n ‘aanbesteding’ is bij overheidsinstanties altijd openbaar, omdat omwille van een eerlijke concurrentie en vrije marktwerking geïnteresseerde partijen gelijke kansen moeten hebben.
inschrijving
Een tender is een procedure waarbij een opdrachtgever publiekelijk om een dienst of product vraagt, waarvoor potentiële leveranciers zich kunnen inschrijven. De opdrachtgever beoordeelt en vergelijkt vervolgens de verschillende offertes en ‘gunt’ de opdracht uiteindelijk aan een van de inschrijvers. Dankzij tenders vinden opdrachtgevers eenvoudig de opdrachtnemer die de gewenste kwaliteit levert en de juiste, marktconforme prijs vraagt.
bespreek de mogelijkheden met onze professional
Denk jij erover om met Tender aan de slag te gaan en wil je graag sparren over de mogelijkheden? Neem contact op met onze Adviseur. Onze Adviseurs hebben zelf ervaring in het vakgebied
meer over
aanbestedingswet
Nederlandse overheden gebruiken veelal de term ‘aanbesteding’. De Rijksoverheid, een gemeente, een waterschap of bijvoorbeeld een samenwerkingsverband van overheidsinstanties, noemen we daarom ook wel ‘aanbestedende dienst’. Op grond van de Aanbestedingswet 2012, die in werking trad op 1 april 2013, zijn overheidsinstellingen en (semi-)publieke instellingen verplicht om opdrachten door middel van (openbare) aanbestedingsprocedures in de markt te zetten. Met deze nationale wet geeft Nederland invulling aan Europese richtlijnen voor Tenders.
aanbestedingsreglement
Voor producten in het vakgebied van ViS Detachering, zoals projecten in de bouwkunde, civiele techniek, vastgoed en bijvoorbeeld ruimtelijke ordening, is verder het Aanbestedingsreglement Werken 2016 (ARW 2016) van belang. Dit is de praktische uitwerking van de Aanbestedingswet en de Gids Proportionaliteit voor de aanbesteding van werken (en de aan werken gerelateerde leveringen en diensten).
niet alleen overheid
Aanbestedingen zien we vooral bij de overheid, maar niet alleen. Ook andere (commerciële) organisaties nemen een aankoop- of uitbestedingsbeslissing soms na een inschrijving die procedureel lijkt op de voorschriften in de Aanbestedingswet 2012. Echter, omdat private ondernemingen niet gebonden zijn aan de Aanbestedingswet en daarom vrij zijn om hun eigen procedures te bepalen, spreken we in de private sector meestal niet van een Tender of aanbesteding, maar van een offertetraject.
Europese richtlijnen
Bij de keuze van een aanbestedingsvorm is de Nederlandse overheid verplicht zich te houden aan Europese richtlijnen: regels die gelden boven specifieke drempelwaarden. De regels zijn bedoeld om de overheid integer te laten inkopen. Bovendien zorgen ze ervoor dat de overheid de beste kwaliteit krijgt voor een zo goed mogelijke prijs, en dat ondernemers altijd een eerlijke kans krijgen om een overheidsopdracht te winnen. Nederland heeft de Europese aanbestedingsrichtlijnen geïmplementeerd in de Aanbestedingswet 2012, die bepaalt dat een aanbestedende dienst op objectieve gronden moet kiezen welk type aanbestedingsprocedure deze (overheids)dienst toepast en welke ondernemers tot een procedure worden toegelaten.
vier delen
Sinds 1 juli 2016 geldt in Nederland de Aanbestedingswet die een herziening is van de Aanbestedingswet 2012 (ARW 2012). Deze wet bestaat uit vier delen:
Deel 1: |
Algemene bepalingen |
Deel 2: |
Overheidsopdrachten, prijsvragen voor overheidsopdrachten en concessieopdrachten voor openbare werken |
Deel 3: |
Speciale sectoropdrachten en prijsvragen voor speciale sectoropdrachten |
Deel 4: |
Overige bepalingen |
De ARW 2012 maakt onderscheid tussen verschillende soorten aanbestedingen:
enkelvoudige onderhandse aanbesteding
Een enkelvoudige aanbesteding heet ook wel een enkelvoudige uitnodiging. In onderling overleg bepalen opdrachtnemer en opdrachtgever een overeenkomst.
meervoudige onderhandse aanbesteding
Dit is een vorm van aanbesteding waarbij de opdrachtgever aan twee of meer partijen een offerte vraagt. Deze offerteaanvraag kan zo uitgebreid worden gemaakt als dienstig is aan de overeenkomst. Vaak onderhandelt de opdrachtgever na de schriftelijke offertes nog verder met de inschrijvers om betere condities te krijgen.
openbare aanbesteding
De aanbestedende partij maakt openbaar bekend dat er een aanbesteding komt. Iedereen die geïnteresseerd is, kan de betreffende aanbestedingsdocumenten opvragen en een inschrijving doen. In de aanbestedingsdocumenten moet duidelijk zijn opgenomen op welke manier en onder welke voorwaarden een leverancier kan inschrijven.
niet-openbare aanbesteding
De aanbestedende partij maakt openbaar bekend dat er een aanbesteding komt en roept geïnteresseerde partijen op zich aan te melden als mogelijke leverancier. Iedereen kan vervolgens een selectiedocument aanvragen en zich, op de wijze die daarin is beschreven, aanmelden als belangstellende partij. Uit de gegadigden worden vervolgens, op een manier die is aangekondigd in het selectiedocument, minimaal vijf partijen geselecteerd die mogen inschrijven. Deze inschrijvers krijgen het bestek of de offerteaanvraag, waarop zij hun offerte moeten baseren.
procedure en dialoog
onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking
De aanbestedende dienst vraagt minimaal drie partijen om een offerte in te dienen. De overheid kan onderhandelen over de voorwaarden met de verschillende concurrenten. Toepassing van deze procedure kan alleen wanneer aan enkele zeer uitzonderlijke voorwaarden wordt voldaan.
onderhandelingsprocedure met bekendmaking
De opdracht wordt aangekondigd, waarna partijen zich kunnen aanmelden. Daarna selecteert de aanbestedende dienst minimaal drie kandidaten die worden uitgenodigd om een offerte in te dienen. De aanbestedende dienst kan onderhandelen over de voorwaarden met de verschillende concurrenten. Toepassing van de onderhandelingsprocedure mag uitsluitend als aan de gestelde voorwaarden van de opdrachtgever wordt voldaan; meestal is dat maar een beperkt aantal eisen.
concurrentiegerichte dialoog (cgd)
De aanbestedende dienst kondigt de opdracht aan, waarna partijen zich kunnen aanmelden. Daarna volgt de selectie van minimaal drie partijen. Deze partijen worden uitgenodigd voor een dialoog. Na afronding daarvan krijgen de overgebleven partijen een bestek en doen een inschrijving, waarna de opdracht wordt gegund. Toepassing van een concurrentiegerichte dialoog kan alleen bij zeer grote projecten, waarbij het voor de opdrachtgever niet mogelijk is om nauwkeurig de vraag te specificeren zonder de specialistische kennis van de inschrijver.
Het verschil met de onderhandelingsprocedure met (voorafgaande) bekendmaking, is dat bij de onderhandelingen eerst om een prijs wordt gevraagd. Pas daarna kan over de laatste condities worden onderhandeld, terwijl de prijs vast blijft staan. Bij de CGD wordt eerst over een oplossing onderhandeld, waarna de inschrijvers hun inschrijving doen en een prijs noemen.
criteria en contracten
selectiecriteria
Aanbestedende diensten gebruiken selectiecriteria om te beoordelen welke bedrijven een opdracht het beste kunnen uitvoeren. Voorbeelden van selectiecriteria zijn:
- Omzet (bijvoorbeeld een minimum aan omzet die een bedrijf in een bepaalde periode moet hebben behaald).
- Ervaringen die een kandidaat-leverancier heeft met vergelijkbare opdrachten.
- Financiële draagkracht of solvabiliteit.
- Kwantiteit en/of kwaliteit van het personeelsbestand van een inschrijver.
- Is een kandidaat in het bezit van certificeringen, meestal gericht op kwaliteitsnormen waaraan deze moet voldoen?
- Beschikt de inschrijver over technische hulpmiddelen, zoals machines?
- Heeft het bedrijf een verklaring van rechtmatigheid inschrijving ondertekend? Een zogenoemde model-K verklaring wordt sinds de bouwfraude (2001) gebruikt om de eigenaren of bestuursvoorzitters van bedrijven persoonlijk verantwoordelijk te kunnen stellen als blijkt dat er ongeoorloofd met andere inschrijvers is overlegd.
gunningscriteria
Bij de beoordeling en de gunning van een opdracht hanteren aanbestedende diensten zogenoemde gunningscriteria, die vooraf kenbaar moeten worden gemaakt aan de inschrijvers. Deze criteria zijn niet gericht op kenmerken van de inschrijvende bedrijven, maar op kenmerken van de offerte. De Nederlandse richtlijnen en regelingen onderscheiden twee verschillende soorten gunningscriteria: de laagste prijs en de economisch meest voordelige inschrijving of aanbieding (EMVI).
Sinds de inwerkingtreding van de Aanbestedingswet in 2013 zijn aanbesteders verplicht om EMVI-gunningscriteria te hanteren. Voorbeelden daarvan zijn:
- Prijs.
- Kwaliteit van de aangeboden goederen of diensten.
- Leveringsvoorwaarden (bijvoorbeeld leveringstermijn).
- Voldoen aan extra kwaliteitscriteria of wensen.
Een aanbestedende dienst moet bij toepassing van deze criteria vooraf een coëfficiënt aangeven, waarmee ieder gekozen subcriterium wordt gewogen. Vaak wordt hiervoor een puntensysteem gehanteerd en worden percentages toegekend. Een andere methode is de methode Gunnen Op Waarde: de aanbesteder geeft aan hoeveel euro meerwaarde er maximaal op een kwaliteitsaspect (gunningssubcriterium) is te behalen.
soorten contracten
Bij elk project maken opdrachtgever en opdrachtnemer heldere afspraken over de kwaliteitseisen, de rolverdeling, de planning en alles wat verder van belang is. Ze kiezen daarbij voor de contractvorm die (onder meer) het beste past bij de risico’s van het project. Voorbeelden van contractvormen zijn:
- RAW-contract.
- Design, Build, Finance & Maintain (DBFM).
- Design, Build & Maintenance (DB&M).
- Design Build (D&B).
- Design & Construct (D&C).
- Engineering & Construct (E&C).
- Prestatiecontracten.
- Samenwerkingsovereenkomst ingenieursdiensten.
- Uniforme Administratieve Voorwaarden (UAV).
- Uniforme Administratieve Voorwaarden Geïntegreerde Contractvormen (UAV-GC).
- Systeemgerichte contractbeheersing (SCB).
- Best Value Procurement (BVP).
- Alliantie (bouwteam).
- Build, Operate & Transfer (BOT).
- Turnkey.
- Publiek Private Samenwerking (PPS).
- General Contractor (GC).
afkortingen
Gebruikte afkortingen
ARW | Aanbestedingsreglement voor werken |
CGD | Concurrentie gerichte dialoog |
EMVI | Economisch meest voordelige inschrijving |
GWW | Grond-, weg- en waterbouw |
DBFM | Design, Build, Finance & Maintain |
D&C | Design & Construct |
E&C | Engineering & Construct |
UAV-GC | Uniforme Administratieve Voorwaarden Geïntegreerde Contractvormen |
UAV | Uniforme Administratieve Voorwaarden |
BOT | Build, Operate & Transfer |
DB&M | Design, Build & Maintenance |
DB | Design Build |
andere specialismen
ViS Detachering is gespecialiseerd in bouwkunde en civiele techniek. Naast functies op het gebied van Tenders bemiddelen wij voor onder andere:
- Bestekschrijver.
- Directievoerder Civiele Techniek
- Gebiedsontwikkeling.
- Groene Buitenruimte.
- Integraal Projectmanagement (IPM).
- Kostendeskundige en Calculator.
- Ontwerper Civiele Techniek.
- Projectleider Civiele Techniek.
- Rijkswaterstaat.
- Systems Engineering.
- Technisch Beheerder.
- Toezichthouder Civiele Techniek.
- Toetscoördinator Civiele Techniek.
- Verkeerskunde.